Toolbox Teacher’s Guide – Dutch

Introductie

De MenABLE Toolbox is een visueel educatief online aanbod over gendergerelateerd geweld, gericht op jongeren van 13-18 jaar. Het materiaal is bedoeld om discussies over gender en genderidentiteit aan de orde te stellen en te vergemakkelijken, reflectie aan te moedigen en concrete richtlijnen voor actie te geven. De handleiding voor leerkrachten is ontworpen om leerkrachten uit te rusten met de nodige middelen om het materiaal effectief te gebruiken. Het is aan te raden de handleiding te lezen voordat u het materiaal gebruikt.

Het volledige lesmateriaal bestaat uit dilemma’s en een reeks uitdagingen die naar behoefte kunnen worden aangevuld. De dilemma’s worden uitgevoerd met behulp van een digitale toolbox, terwijl de uitdagingen, vanwege hun meer uitgebreide aard, worden uitgevoerd met behulp van downloadbaar materiaal..

De ambitie was om een hulpmiddel te maken dat gemakkelijk toegankelijk en flexibel is, zodat het kan worden gebruikt als een snel plug-and-play-element als je maar 30 minuten de tijd hebt, of kan worden uitgebreid over meerdere uren om structuur te bieden voor een hele themadag.

Het is belangrijk om over online gendergerelateerd geweld te praten omdat gender een onderwerp is dat jongeren over het algemeen interesseert, en veel jongeren ervaren discriminatie op basis van geslacht. “Online gendergerelateerd geweld (GGW) is een vorm van GGW die plaatsvindt via technologie en het internet. Mensen of groepen gebruiken digitale communicatie om anderen schade toe te brengen op basis van hun geslacht of andere kenmerken, zoals seksuele geaardheid, uiterlijk, enz.

GGW treft vooral vrouwen, transgenders en gender non-conforme mensen , en tot op zekere hoogte ook mannen en jongens. Deze online schade kan veel verschillende vormen aannemen, kan samengaan met andere vormen van discriminatie en kan veel aspecten van het leven van het slachtoffer beïnvloeden.

De Toolbox is ontwikkeld gedurende 2024 in nauwe samenwerking tussen het Center for Digital Youth Care (Denemarken), Foundation for Research and Technology – Hellas (Griekenland), Child Focus (België) en European Schoolnet (België) als onderdeel van menABLE – Empower Manpower against gender-based violence online, een project van vierentwintig maanden (februari 2023 – januari 2025) dat medegefinancierd wordt door de Europese Commissie en als hoofddoel heeft gendergerelateerd geweld online te bestrijden door wederzijds bewustzijn, tolerantie en respect te stimuleren.

Voordelen en leerresultaten

Het doel van het materiaal is om leerlingen meer inzicht te geven in de vervelende, moeilijke en onaangename ervaringen die men online kan hebben en om hen meer te laten reflecteren over hoe ze kunnen handelen om zichzelf en elkaar te beschermen. Daarnaast is het de bedoeling dat leerlingen zich meer bewust worden van hun eigen vooroordelen wanneer ze over gender discussiëren. Specifiek is het materiaal ontworpen om op te bouwen:

Een genuanceerd begrip van hoe verschillende verwachtingen en vooroordelen geassocieerd worden met verschillende genders.
Een genuanceerd begrip van hoe gendergerelateerd geweld zich online manifesteert en het leven van jongeren verschillend beïnvloedt.
Reflectieve vaardigheden met betrekking tot het vermijden van genderdiscriminatie.
Actiegerichte vaardigheden om mogelijke gender discriminerende online situaties te analyseren en een geïnformeerde beslissing te nemen over hoe te reageren.

Structuur van het lesmateriaal

Het materiaal bestaat in grote lijnen uit twee soorten inhoud:

Dilemma’s

Deze worden voorgesteld als casestudy’s uit de eerste hand, waarbij de klas of groep fungeert als “adviesraad”, die bespreekt en aanwijzingen geeft over hoe de jongere zou kunnen handelen. Bij deze dilemma’s worden enkele vragen gesteld om de discussie op gang te brengen en relevante aspecten te bespreken.

Alle dilemma’s in dit materiaal zijn fictief, maar in meer of mindere mate geïnspireerd op echte vragen van kinderen en jongeren. De dilemma’s zijn zo gemaakt en geselecteerd dat er een grote variatie is in het profiel, de leeftijd en de thema’s van de afzender.

U kunt in deze handleiding voor leraren over dilemma’s een uitgebreide gids vinden voor alle dilemma’s, waar u voor elke vraag afzonderlijke instructies met specifieke aspecten, vragen en overpeinzingen met betrekking tot die vraag zult vinden.

Uitdagingen

Dit zijn interactieve opdrachten waar leerlingen in groepjes aan kunnen werken. Terwijl de dilemma’s een uniforme structuur hebben, zijn de uitdagingen diverser en vereisen ze meer voorbereiding van de leerkracht en tijd van de leerlingen om ze te voltooien. Daarom zijn de specifieke docentenhandleidingen voor de uitdagingen gedetailleerder.

Elke uitdaging heeft een specifieke “one-pager” met relevante aspecten, vragen en overwegingen die specifiek met de uitdaging te maken hebben. Deze zijn te vinden in het gedeelte “Aan de slag” onder de vier hoofdthema’s. Het materiaal is ontworpen om op verschillende manieren gebruikt te worden en vereist in zijn eenvoudigste vorm geen significante voorbereiding of tijd om te implementeren. Er zijn echter voldoende mogelijkheden om het materiaal over meerdere lessen uit te breiden.

Basisgebruik van het materiaal

Korte versie: Als je 30-60 minuten hebt, is de eenvoudigste manier om het materiaal te gebruiken het online dilemma spel te spelen. Je kunt de tijd ook besteden aan een enkele uitdaging, hoewel uitdagingen meer voorbereiding van jou als leerkracht vragen.
Uitgebreide versie: Als je ten minste 60 minuten hebt – bij voorkeur langer – kun je van beide soorten materiaal gebruikmaken. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld eerst 30-45 minuten besteden aan het online dilemma spel en daarna 30-60 minuten aan een of twee uitdagingen.

Dilemma’s als basis
Dilemma’s hebben een grote didactische waarde omdat ze uitnodigen tot discussie over verschillende manieren van handelen in een bepaalde situatie. Een dilemma dwingt leerlingen om in de huid van iemand anders te kruipen en na te denken over hoe die persoon het dilemma het beste kan oplossen. Dilemma’s kunnen worden uitgevoerd onder begeleiding van een volwassene of door de leerlingen zelf.

Gebruik van afbeeldingen
De afbeeldingen bij de dilemma’s zijn gegenereerd door AI met behulp van het platform Gencraft en stellen geen echte mensen voor. De stijl is gekozen omdat het realistisch genoeg is om een element van visuele informatie toe te voegen aan het dilemma (bijvoorbeeld expressieve gezichtsuitdrukkingen) zonder gebruik te maken van afbeeldingen of elementen van echte mensen.

Leeswijzer voor Dilemma’s

Elk dilemma krijgt de volgende informatie:

Thema: Geeft het thema aan dat bij het dilemma hoort.
Titel: Elk dilemma heeft een titel die de inhoud beschrijft. Daarnaast worden de leeftijd en het geslacht van de hoofdpersoon vermeld.
Dilemma: Het dilemma zoals het aan de leerlingen wordt voorgelegd.
Discussievragen: Elk dilemma bevat vragen die bedoeld zijn als leidraad voor zowel leerkrachten als leerlingen bij de aanpak van het dilemma.

In de digitale versie van de dilemma’s hebben sommige dilemma’s een aanvullend element dat automatisch verschijnt als de deelnemers naar het volgende dilemma gaan. Deze kunnen zijn:

Een quizvraag om leerlingen feitenkennis bij te brengen over vervelende online ervaringen en hoe leeftijdsgenoten daar doorgaans mee omgaan.

Een poll die leerlingen kunnen houden na het bespreken van het dilemma. De peiling verzamelt antwoorden van iedereen die het spel heeft gespeeld en laat bredere trends en meningen zien onder jongeren in het hele land, niet alleen binnen de individuele klas of groep.

Informatie over wetgeving die relevant is voor het specifieke thema van het dilemma, of een verwijzing naar waar leerlingen hulp kunnen vinden voor specifieke kwesties.

Aan de slag

Benodigdheden
De enige apparatuur die je nodig hebt om de menABLE Toolbox te gebruiken is een computer met internettoegang en een projector of smartboard. Voor de klassikale presentatie hoef je geen specifieke programma’s te installeren. Met een computer of telefoon kun je de presentatie overal openen. Afzonderlijke delen van de materialen werken het beste als je ze kunt afdrukken voor analoog gebruik in de klas.

Specifieke thematische paden
Het is niet nodig om alle dilemma’s op volgorde te doorlopen. Je kunt het materiaal ook gebruiken om dieper op specifieke thema’s in te gaan, zoals wordt geïllustreerd door de volgende vier paden:

Stereotypes
Dilemma’s 1, 3, 5, 6, 8 en 15 gaan allemaal over situaties waarin stereotypen over gender, identiteit en seksualiteit belangrijk zijn en relaties en online interacties beïnvloeden. Als je verder wilt werken met stereotypen, kun je deze dilemma’s aanvullen met de uitdaging “Wie zei wat”, die zich richt op hoe we ervaringen, uitspraken en relaties vaak beoordelen op basis van specifieke waarden, normen en eigenschappen die we toeschrijven aan een bepaald geslacht, of de uitdaging “Stereotypen”, die benadrukt hoe we allemaal, in verschillende mate, onszelf en elkaar beoordelen op basis van verschillende stereotypen.
Delen van content
Dilemma’s 7, 9, 14, 16, 18, 21, 27 en 29 draaien om situaties waarin het delen van content centraal staat. In deze acht dilemma’s werken leerlingen vanuit het perspectief van het slachtoffer, de dader en de omstander. Dit kan worden aangevuld met de uitdaging “Mogelijke acties en gevolgen”, waarbij leerlingen de mogelijke acties verkennen die je als omstander kunt ondernemen bij online gendergerelateerd geweld en de gevolgen van deze acties onderzoeken.
Gaming
Dilemma’s 4, 10, 11, 12, 28 en 30 zijn allemaal gebaseerd op situaties waarin gaming en gamecultuur essentiële onderdelen van het dilemma zijn. Deze dilemma’s kunnen worden aangevuld met de uitdaging “De kunst van het beledigen zonder haat”, waarbij leerlingen werken aan alternatieve manieren om bijvoorbeeld frustratie of woede uit te drukken in een game context, zonder zich te richten op gender, identiteit, seksualiteit, etniciteit, enz.
Online communicatie
Dilemma’s 2, 13, 19, 20, 22, 23, 24, 25 en 26 gaan over hoe we online met elkaar praten, vooral als we het oneens zijn. Deze dilemma’s kunnen worden aangevuld met de uitdaging “Moderatorteam”, waarbij leerlingen de rol van moderators op zich nemen in een comment thread, of “Maak je eigen meme” waarbij deelnemers hun eigen meme maken die kan worden gebruikt als tegenverhaal wanneer iemand een andere persoon aanvalt op basis van zijn of haar geslacht.

Respectvolle discussie – met het recht op verschillende meningen

Discussies over gender en genderidentiteit kunnen snel gepolariseerd raken, wat het lesgeven erg gevoelig en moeilijk hanteerbaar kan maken. Het materiaal streeft naar een open pedagogische benadering, waarbij het oké is om verschillende meningen te hebben. Het materiaal wil laten zien dat er zowel wettelijke als morele grenzen zijn, maar het is ook belangrijk om ruimte te creëren voor de emoties die sterke meningen kunnen veroorzaken.

Tegelijkertijd legt het materiaal bewust de nadruk op grijze gebieden in plaats van voorbeelden die ondubbelzinnig online gendergerelateerd geweld illustreren. Op deze manier is het grotendeels aan de leerlingen om te discussiëren over de overwegingen die een rol spelen bij de specifieke dilemma’s en hoe ze deze op een zinvolle manier tegen elkaar kunnen afwegen.

Een veilige ruimte creëren
In de klas zullen er vaak verwijzingen zijn naar internet persoonlijkheden of gebeurtenissen die kunnen ondersteunen en verklaren waarom het debat over gendergerelateerd geweld erg gepolariseerd kan zijn. Als leerkracht hoef je niet alle voorbeelden te kennen van influencers met een mening over gender en gelijkheid, maar je kan wel discussies op gang brengen om een veilige sfeer te creëren. Lees de dilemma’s door zodat je kunt identificeren welke de meeste gevoelens en discussies kunnen oproepen, zodat je je kunt voorbereiden op hoe je de discussie zal aanpakken.

Wees je bewust van individuele leerlingen of groepen die een bijzonder risico lopen tijdens discussies over gendergerelateerd geweld, zodat je je kunt voorbereiden om hun veiligheid te garanderen.
Wees heel duidelijk dat eensgezindheid geen doel op zich is. Integendeel, één van de belangrijkste doelstellingen is om ruimte te maken voor diversiteit en onenigheid.
Bepaal de grenzen van wat wel en niet besproken kan worden, en stel gezamenlijk grenzen vast voor hoe je denkt dat het acceptabel is om op elkaars uitspraken en meningen te reageren.
Introduceer de leerlingen in online gendergerelateerd geweld en het doel van het werken met het onderwerp. Het kan nuttig zijn om de belangrijkste begrippen en definities uit te leggen. Suggesties voor opwarmoefeningen volgen in de volgende paragraaf.
Het is belangrijk om het werk en de mogelijk gevoelige gesprekken positief af te sluiten. Erken de moed van de leerlingen om deel te nemen aan de discussies en deel één of twee positieve ervaringen die je uit het werk haalt. Nodig de leerlingen uit om ook hun positieve ervaringen te delen.

Warm-up uitdagingen

Om een gemeenschappelijke basis te creëren kan een warming-up uitdaging gebruikt worden om te focussen op wat online gendergerelateerd geweld kan zijn. Het materiaal bevat twee verschillende warming-up uitdagingen die elk kunnen helpen om de deelnemers af te stemmen op het overkoepelende thema.

In de challenge “Wat is online gendergerelateerd geweld?” denken leerlingen na over wat online gendergerelateerd geweld is en hoe het verschilt van andere vormen van haatzaaien, aan de hand van een reeks fictieve uitspraken. De uitdaging duurt 15-30 minuten.

Een alternatieve uitdaging, gebaseerd op de eigen ervaringen van de deelnemers, is “Gendergerelateerd geweld online-bingo”, die leerlingen bewuster maakt van hoe vaak, in welke contexten en op welke manieren ze online gendergerelateerd geweld ervaren in hun dagelijks leven. De uitdaging duurt 15-30 minuten.